به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در برنامه گفت وگوی ویژه خبری که شب گذشته از شبکه دوم سیما پخش شد، به تشریح برنامه‌های پیش روی دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت.

وی با بیان‌اینکه ظرفیت پذیرش در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی همانند سال گذشته نزدیک به ۱۰ هزار نفر در ۲ هزار و ۳۰۰ رشته محل است، گفت: از بین‌این داوطلبان، افراد واجد شرایط وارد مرحله مصاحبه شده و پس از قبولی، پذیرش می‌شوند. ظرفیت دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی به طور جدی کم نشده و قانون مداری سرلوحه‌این دانشگاه است.

وی در پاسخ به‌این سؤال که عده‌ای معتقدند جذب دانشجو در مقطع دکتری زیاد و متناسب با نیازهای کشور نیست و دانش‌آموختگان صرفاً به دنبال مدرک هستند، اظهار داشت: اگر دانشجوی دکتری را فقط برای نظام آموزش عالی جذب کنیم، حق با شماست، اما اقتصاد دانش بنیان وابستگی جدی به گستردگی دوره دکتری دارد و اگر دوره دکتری را پیشرو در اقتصاد دانش بنیان بدانیم که می‌تواند پیرامون خود حلقه‌هایی را تشکیل بدهد، به هیچ عنوان جذب دانشجو زیاد نیست.

اقتصاد دانش بنیان به شدت به افزایش آموزش عالی بستگی دارد

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: آمریکایی‌ها در دوره‌ای، جذب دانشجو در مقطع دکتری را کاهش دادند، اما دوباره به حالت قبل بازگشتند. چین و هند نیز دانشجویان مقطع دکتری خود را افزایش دادند. اقتصادهای جدید مثل دانش بنیان به شدت به افزایش ظرفیت آموزش عالی بستگی دارد.

دکتر طهرانچی با بیان‌اینکه‌این رویکرد که دانشجوی دکتری فقط برای شغل هیأت علمی تربیت می‌شود، اشتباه است، گفت: اگر دانشجویان مقطع دکتری را به منظور تربیت فناوران و پژوهشگرانی که اقتصاد دانش بنیان را حمایت می‌کنند و کارآفرینی را ارتقا می‌دهند، جذب کنیم، راه درستی را در پیش گرفته‌ایم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص حذف برخی از رشته محل‌ها گفت: وقتی ظرفیت هر رشته‌ای کمتر از ۴ برابر میزان قبولی باشد، رشته‌های تحصیلی به طور اتوماتیک، از کنکور و آزمون حذف می‌شوند. وقتی در بین مردم مطلوبیت رشته‌ای از بین می‌رود، آن رشته بدون کنکور می‌شود و چون کنکور یک فضیلت است، در نتیجه حذف شدن رشته از آزمون ورودی،‌این ذهنیت را به وجود می‌آورد که آن رشته دیگر جایگاهی ندارد و خوب نیست.‌این موضوع اثرات بسیار منفی در‌اینده کشور می‌گذارد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به حذف رشته‌های کشاورزی از کنکور در دانشگاه آزاد اسلامی و دولتی، تصریح کرد: غذا و کشاورزی از رشته‌های بسیار جدی هستند که به شدت فناوری در آن نقش بازی می‌کند و در‌اینده کشور تأثیرگذارند. حداقل ۵ میلیون خانوار به طور مستقیم از کشاورزی ارتزاق می‌کنند.

نیازمند تحول کارآمدسازی در رشته‌های کارشناسی هستیم

وی ادامه داد: ۷ هزار دانشجو در رشته‌های کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به تحصیل هستند که از‌این تعداد ۳۰۰ دانشجو رشته‌های مربوط به باغبانی دارند. علت عدم تمایل دانشجویان به تحصیل در رشته‌های علوم کشاورزی‌این است که‌این علوم برای مزرعه و گلخانه طراحی نشده اند. ما نیازمند یک تحول کارآمدسازی علاوه بر کیفیت بخشی در حوزه رشته‌های کارشناسی به خصوص کشاورزی هستیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر‌اینکه کنکور باید حذف و روند بی اعتبار کردن رشته‌ها از طریق حذف کنکور باید اصلاح شود، افزود: واقعیت‌این است که در صورت ادامه‌این روند در‌اینده در بسیاری از رشته‌های اصلی بحران متخصص خواهیم داشت و‌این به عنوان یک هشدار جدی مطرح است.

علوم پایه سرمایه کشور است

دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: علوم پایه در دانشگاه آزاد اسلامی تقریباً برچیده شده و در دانشگاه دولتی نیز نه تنها متقاضی آن کم شده، بلکه تراز دانشجویان نیز کاهش یافته است.‌این اتفاق سم مهلک برای‌اینده علمی کشور است، چرا که علوم پایه سرمایه کشور است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: ما موظف هستیم در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری مشاغلی را خلق کنیم که‌اینده شغلی جوانان تأمین شود. قدری نسبت به تبیین‌اینده رشته‌ها نادرست عمل کرده‌ایم.

وی به تشریح دلایل تمایل افراد به تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی و عدم تمایل و بی رغبتی به تحصیل در رشته‌های علوم کشاورزی پرداخت و گفت: اگر در رشته‌های علوم کشاورزی دانشجویانی برای کار در گلخانه، سرمایه گذاری و خلق درآمد تربیت کنیم، قطعاً افراد برای تحصیل در‌اینگونه رشته‌ها تمایل نشان می‌دهند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: پس از‌اینکه نسبت دانشجو به استاد در رشته‌های کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی کاهش یافت، طرح تحولی را برای‌این رشته‌ها آغاز کردیم و دریافتیم که سرمایه گذاری برای تولید بذر همانند سرمایه گذاری روی طلاست. در واقع اگر رشته‌ها را کارآمد و درست تبیین کنیم، حتماً‌اینده شغلی خواهند داشت.

دکتر طهرانچی به‌ایده دانشگاه جوار صنعت اشاره و تصریح کرد: به همین منظور با اتحادیه‌های مختلف صنعتی وارد بحث و تعامل شدیم تا دانشجویان از همان ابتدای تحصیل وارد کارخانه‌ها شده تا ضمن تأمین‌اینده شغلی، برای آن صنعت تربیت شوند. در برخی از رشته‌ها که شغل محور هستند، به جای علم محور باید فناوری محور و تغییرات جدی در آنها اعمال کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر‌اینکه سیاست افزایش دانشجو در اغلب کشورهای پیشرفته دنبال می‌شود، اظهار داشت: از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۵ رشد آموزش عالی ۵ برابر رشد جمعیت شد، یعنی تعداد دانشجویان از ۶۰ میلیون نفر درسال ۱۹۹۵ به ۱۷۰ میلیون نفر درسال ۲۰۱۵ رسید.‌این بدین معناست که سمت و سوی دنیا، افزایش ظرفیت آموزش عالی است.

وی ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته نسبت جمعیت ۱۸ تا ۲۴ سال که وارد آموزش عالی می‌شوند ۵۱ درصد است. در‌ایران در دو سال پیش به ۴۸ درصد رسیدیم، اما با اعمال سیاست‌های کاهش دانشجو،‌این رقم به ۴۳ درصد رسیده است، یعنی به جای‌اینکه به ۵۱ درصد جمعیت جوان در کشورهای توسعه یافته که می‌خواهند رهبری اقتصاد دانش بنیان را بر مبنای آموزش عالی در دست بگیرند، نزدیک شویم، دور و فرصت را از خود سلب کرده‌ایم.

کارآمدسازی مشکل جدی در نظام آموزش عالی کشور است

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی کارآمدسازی را مشکلی جدی در نظام آموزش عالی کشور دانست و افزود: بالاتر از کیفی کردن، کارآمدسازی آموزش عالی را به عنوان مشکل جدی می‌بینیم. بین GDP و رشد اقتصادی و رشد آموزش عالی همبستگی جدی وجود دارد و کاملاً اثبات شده است. متأسفانه رویه‌ای را دنبال می‌کنیم که خلاف برنامه ششم است. باید تحول و صیرورت دورنی که سال گذشته مقام معظم رهبری در جمع اساتید مطرح کردند، در دانشگاه داشته باشیم.

دکتر طهرانچی اظهار داشت: در رشته‌های علوم پزشکی که مورد استقبال عموم مردم است، دکتری حرفه‌ای و در آموزش عالیPHD می‌دهیم. در حقیقت حرفه گرا تربیت نمی کنیم، بلکه دانشگر و پژوهشگر تربیت می‌کنیم، در صورتی که بخش اعظم تربیت در حوزه دکتری و در خیلی از رشته‌های شغل محور باید تغییر کند. اشکال در سیستمی است که آن را رها نمی کنیم و باید در یک تحول جدی مسیر را اصلاح کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان‌اینکه شهریه متغیر پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری از امسال به فعالیت‌های پژوهشی اختصاص می‌یابد، گفت:‌این تدبیر در راستای افزایش کیفیت درآموزش و پژوهش و حل مسائل و چالش‌های کشور توسط دانشجویان دکتری اتخاذ شده است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تعداد صندلی‌های خالی در دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار دانشجو در مقاطع کاردانی و کارشناسی کاهش می‌یابد، در واقع بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار دانشجو نسبت به دو سال گذشته کاهش داریم.

وی با اشاره به‌اینکه براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، دولت باید هزینه ۸۰ هزار دانشجو را تقبل کند، از بدهی ۱۵۰۰ میلیاردی دولت به دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد و گفت: نزدیک به ۱۵۰ واحد دانشگاهی کوچک داریم که دخل و خرجشان با هم هماهنگ نیست و یا به عبارتی نسبت کارمند به دانشجو بالای یک به ۵۰ است.

دکتر طهرانچی ادامه داد: با جابجایی و به کارگیری نیروی انسانی در حیطه دانش بنیان و مدارس می‌خواهیم بخشی از هزینه‌های واحدهای زیان ده را جبران کنیم.

وی با تأکید بر‌اینکه مردم دانشگاه آزاد اسلامی را برای توسعه شهرها‌ایجاد کرده اند، خاطرنشان کرد: برنامه ما‌این است که به سراغ اقتصاد شهرها برویم و صنایع عمده آنها را شناسایی کنیم. در همین رابطه برای هر یک از واحدهای دانشگاهی مأموریت‌های متناسب با مزیت‌های منطقه‌ای تعریف کردیم. به عنوان مثال برای واحد تبریز کفش و چرم، کاشی و سرامیک برای واحد میبد، نساجی و پوشاک برای واحد یزد و برای واحد ملایر مبلمان را در نظر گرفته‌ایم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: اگر‌این دانشگاه تحولاتی در مسیر آموزش و پژوهش‌ایجاد کند و به دنبال تقویت رابطه خود با صنایع کشور باشد، نه تنها هیچ یک از واحدهای دانشگاهی تعطیل نخواهد شد، بلکه احیا نیز می‌شود.

کمترین افزایش شهریه شامل واحدهای مناطق محروم و کم برخوردار می‌شود

دکتر طهرانچی درخصوص سازوکارهای افزایش شهریه اظهار داشت: با توجه به‌اینکه بین ۱۸ تا ۲۰ درصد افزایش حقوق کارکنان به روش مجلس شورای اسلامی را خواهیم داشت که بخش قابل توجهی از بودجه ما را در بر می‌گیرد و از طرفی هم سبد اقتصادی مردم به خاطر تورم کوچک شده است، سعی می‌کنیم افزایش شهریه را متناسب با رشته‌ها، شهرهای مختلف و مناطق محروم با یک مدل کاملاً متنوع اعمال کنیم. در واقع بین ۱۲ تا ۱۶ درصد افزایش خواهیم داشت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در کل کشور را در ۴ سطح تقسیم بندی کردیم که کمترین افزایش شهریه شامل واحدهای مناطق محروم و کم برخوردار می‌شود. در مجموع بین ۱۰ تا ۲۰ درصد و متوسط بین ۱۲ تا ۱۶ درصد افزایش خواهیم داشت.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درباره افزایش حقوق کارکنان گفت: حقوق کارمندان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی با دولت متفاوت است، چون دولت بر منابع دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی بر شهریه استوار است. همچنین‌این دانشگاه پول نفتی ندارد و با توجه به شرایط سختی که در اقتصاد کشور پیش آمده، باید در ابتدا افزایش شهریه را اعمال کنیم، سپس سراغ افزایش حقوق برویم. امسال مدل ۴۰۰ هزار تومان به اضافه ۷ تا ۱۰ درصد را اعمال خواهیم کرد. در پایان خردادماه نیز احکام جدید را صادر و از ابتدای سال معوقه‌ها را پرداخت می‌کنیم.

وی با تأکید بر‌اینکه به دنبال‌ایجاد منابع درآمدی غیرشهریه‌ای هستیم، تصریح کرد: هفته گذشته از چند واحد دانشگاهی در استان اصفهان بازدید کردم. نزدیک به ۲۶ درصد از بودجه دانشگاه آزاد اسلامی از منابع غیرشهریه‌ای تأمین می‌شود. منابع دانش بنیان، افزایش بهره وری، استفاده بهینه از فضاها، امکانات ورزشی و … می‌تواند در‌ایجاد منابع درآمدی غیرشهریه‌ای تأثیرگذار باشد.

سپرده گذاری منابع مالی دانشگاه آزاد اسلامی در بانک‌ها ممنوع است

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: درگذشته بخشی از منابع مالی‌این دانشگاه در بانک‌ها به منظور دریافت سود، سپرده می‌شد که غیرمولد نیز بود. براساس تصمیم هیأت امنا سپرده گذاری منابع مالی دانشگاه آزاد اسلامی در بانک‌ها ممنوع و مقرر شد بخشی از‌این منابع پشتوانه مالی وام دانشجویی قرار بگیرد و بخشی دیگر نیز در اقتصاد دانش بنیان، حمایت از کارآفرین و مقوم آموزش هزینه شود.

اجرای طرح پایش و احصاء چالش‌های ملی

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان‌اینکه نظام پایان نامه را در کل کشور یکپارچه کردیم و طرح پژوهشی علاوه بر مسائل ملی، وارد چالش‌های منطقه‌ای نیز شده، گفت: به عنوان مثال در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، اعضای هیأت علمی و صنعتگران بالغ بر ۶۲۰ موضوع پژوهشی از صنعت چرم و کفش و در واحد یزد نیز ۱۴۰۰ موضوع از صنعت نساجی احصاء کردند.

وی ادامه داد: نزدیک به ۱۰ هزار زمینه پژوهشی در طرح پایش احصاء و بارگذای شده و اساتید در حال انتخاب موضوعات برای راهنمایی پایان نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی هستند. همچنین از مهر ۹۸ دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی برای پایان نامه و رساله‌های خود از ۱۰ هزار زمینه پژوهشی که همه مسأله محور هستند، موضوع انتخاب می‌کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر‌اینکه دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال حل مسائل و تعامل نزدیک با صنایع کشور است، گفت: اگر صنعت باور کند که علم مسائل را حل می‌کند، قطعاً به دانشگاه اعتماد می‌کند. خوشبختانه تا امروز صنعت و بخش خصوصی استقبال خوبی از دانشگاه آزاد اسلامی داشته است.

دکتر طهرانچی به تغییرساختار دانشگاه آزاد اسلامی اشاره و تصریح کرد: معاونت پژوهش را از معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری جدا کردیم که هر کدام از معاونت‌ها وظایف خود را انجام می‌دهند. با توجه به اهمیت حوزه کشاورزی و تولید بذر که یک کالای استراتژیک و وارداتی است، تأسیس گلخانه‌های مدرن، اشتغال و صنایع مربوط به گلخانه، شتاب دهنده‌ها و صندوق نوآوری، پژوهش و فناوری را در دستور کار قرار دادیم.

جدی گرفتن مسئولیت اجتماعی رویکرد اساسی دانشگاه آزاد اسلامی است

وی با تأکید بر‌اینکه دانشگاه آزاد اسلامی یک شبکه دانشگاهی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است، گفت:‌این دانشگاه برخلاف دانشگاه نخبگان، یک دانشگاه مردمی و در همه کشور گسترده است و در همه شهرها دانش آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی مسئولیت‌های شهری را عهده دار هستند. مسئولیت اجتماعی دانشگاه در رشد و توسعه منطقه‌ای و برخورد با مسائل بسیار جدی است.

دکتر طهرانچی جدی گرفتن مسئولیت اجتماعی را رویکرد اساسی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد و افزود: پس از وقوع سیل قرارگاه‌های جهادی دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌های گلستان، لرستان و خوزستان تشکیل شد و خدمات مختلفی از جمله پزشکی، عمرانی و … به مناطق سیل زده از سوی‌این دانشگاه ارائه شد. رسالت دانشگاه آزاد اسلامی فراتر از یک دانشگاه نخبگانی که صرفاً فعالیت علمی انجام می‌دهد، است.

دانشگاه آزاد اسلامی از لحاظ زیرساخت‌ها بسیار قوی است

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به‌اینکه دانشگاه آزاد اسلامی برخلاف بسیاری از تصورات، از لحاظ زیرساخت‌ها بسیار قوی است، خاطرنشان کرد:‌این دانشگاه دارای ۱۴۰ هزار دستگاه مدرن و ۱۱ هزار آزمایشگاه است. دانشگاه آزاد اسلامی در ارتباط مستقیم با جامعه است و خیلی سریع آن را درک می‌کند.

وی از تغییر رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد و افزود: دو معاونت علوم انسانی و هنر و علوم مهندسی و کشاورزی در ساختار جدید دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل شد که به صورت جدی مباحث تحول، تعالی و بومی سازی علوم انسانی و هنر و مهندسی را دنبال می‌کند.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی بر تحول و صیرورت جدی آموزش عالی تأکید کرد و افزود: شعار دانشگاه آزاد اسلامی کیفیت، کارآمدی و انتخاب اول داوطلبان در سال ۱۴۰۴ است.

دکتر طهرانچی یادآور شد: دانشگاه آزاد اسلامی در حال راه اندازی دانشگاه ویژه ناشنوایان است که انشاءالله از مهرماه سال جاری شروع به فعالیت می‌کند. تأسیس‌این دانشگاه در راستای مسئولیت اجتماعی است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به گله مندی عده‌ای از دانشجویان مقطع دکتری درباره تعداد محدود مجلات برای چاپ مقالات، گفت: رویکردی جدید در بحث کنترل کیفیت رساله‌های دکتری داریم. هدف ما از چاپ مقاله دانشجویان دوره دکتری در مجلات‌این است که یک ناظر بیرونی کیفیت دستاوردهای علمی را تأیید کند و همچنین مقالات در جامعه علمی به اشتراک گذاشته شود.

تعریف نظام یکپارچه برای مدیریت مجلات

وی ادامه داد: در حال بررسی هیأت تحریریه ژورنالها و تعریف نظام یکپارچه برای مدیریت مجلات هستیم. زمینه‌های چاپ را متناسب با رشته‌های مقطع دکتری تنظیم و فصلنامه را به ماهنامه تبدیل می‌کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: چاپ مقاله دانشجویان در مجلات خارجی خوب است، اما نباید عدم چاپ آنها اختلالی در نظام دکتری‌ایجاد کند. دانشجویان می‌توانند مقاله دوم را در جامعه علمی یا نشریات داخلی یا بین المللی چاپ کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تحمیل واحدهای اضافی از سوی برخی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی را عدم تناسب و پیوستگی رشته‌ها دانست و افزود: در حال بررسی به منظور کاهش واحدهای درسی اضافی هستیم.

وی درخصوص بیمه تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت:‌این بیمه سنتی است که از گذشته وجود داشته و پرداختی افراد یک پنجم بیمه‌های معتبر است. در حال طراحی مدل جدیدی در‌این زمینه هستیم.

دکتر طهرانچی درخصوص نحوه بکارگیری مدیران در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: بنده تا قبل از ورود به‌این دانشگاه از امکانات و استعدادهای برتری که در دانشگاه آزاد اسلامی وجود داشت، مطلع نبودم.‌این دانشگاه یک سرمایه ملی است. همه همکاران بنده سابقه مدیریتی در سطوح عالی دارند و برای کار جهادی وارد‌این دانشگاه شده اند.

ایجاد شعبه دانشگاه آزاد در عمان

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی از‌ایجاد شعبه در عمان خبر داد و افزود: بزودی در‌ این کشور شاهد افتتاح و راه اندازی واحد دانشگاهی خواهیم بود و طی تعاملاتی که با وزرای علوم سوریه و عراق داشتم، مقرر شد آزمایشگاهی مشترک در‌ این دو کشور تأسیس شود.

دکتر طهرانچی ادامه داد: دانشجویان زیادی از عراق، سوریه، افغانستان و … در دانشگاه آزاد اسلامی داریم و تعداد دانشجویان خارجی از ۱۰ هزار به بیش از ۱۱ هزار نفر افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: همه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در خارج از کشور سود ده هستند، اما تمام منابع مالی آنها در کشور خودشان هزینه می‌شود. بنای ما توسعه آموزش عالی در‌این کشورهاست.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص فرصت مطالعاتی ویژه اساتید، خاطرنشان کرد: با توجه به‌اینکه پشتوانه ارزی مناسبی برای اعزام اساتید به منظور فرصت مطالعاتی پیدا نکرده‌ایم، فعلاً امکان آن مهیا نیست، اما در سفری که اخیراً قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به چین داشتند، توافقات خوبی در‌این زمینه صورت گرفته است. همچنین به دنبال‌این هستیم که به طور سیستمی فرصت‌های مطالعاتی را‌ایجاد کنیم.