دکتر محمدمهدی طهرانچی در دومین دوره سراسری هیات‌های مذهبی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی که در مسجد واحد رودهن برگزار شد، با بیان اینکه مسجد الگوی خاص تربیتی برگرفته از مکتب پیامبر اسلام (ص) است، اظهار کرد: مساجد در مکتب حضرت محمد (ص) صرفاً کانون دعا نبود، بلکه کانون علم آموزی، اداره امور جامعه اسلامی و مشاوره‌های امور نظامی بود.
وی با طرح این پرسش که برخی این سوال را مطرح می‌کنند که رابطه هیات با دانشگاه چیست، اظهار کرد: گاهی این سوال مطرح می‌شود که جای هیات در محله و شهر است و هیات‌های مذهبی چه ارتباطی با دانشگاه دارند. در پاسخ باید گفت اگر دقت کنید، نهاد علمی در ایران قدمت چند هزار ساله دارد و مدارس علمیه در ایران بیش از هزار سال سابقه دارند. علاوه بر این، در شهرسازی هزارساله ایران مسجد جامع در مرکز شهر و در کنار آن حوزه علمیه و در حلقه سوم و چهارم، بازار و محیط شهری قرار داشت. بنابراین همواره در شهرهای اسلامی مسجد به عنوان محور قرار داشت و پیرامون آن را نهاد علم احاطه کرده بود.
دکتر طهرانچی ادامه داد: سال ۱۳۱۳ شمسی زمانی که دانشگاه تهران به عنوان اولین سوغات غرب در حوزه نهاد علم وارد ایران شد، تحت عنوان اونیورسیته شکل گرفت و وقتی خواستند دانشگاه را در ایران تأسیس کنند، به این موضوع توجه نداشتند که این نهاد علم در امتداد نهاد علمی گذشته است، بلکه به عنوان یک نهاد تمدنی غرب وارد ایران شد تا تهران هم نماد شهر تمدنی داشته باشد و به همین دلیل نهاد علم برگرفته از مدرنیته وارد ایران شد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه دستاوردهای علم و فناوری تنها خصوصیات دانشگاه نیست، گفت: دانشگاه دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی و… دارد و ایجاد نهادهای اجتماعی جدید از دستاوردهای نهاد علم است. امروز در کشور با عناوینی چون انجمن‌های اسلامی، علمی و کانون‌ها سروکار داریم که همه آنها مولود نهاد علم جدید در جامعه ماست که تحت عنوان سازمان‌های مردم نهاد (سمن) فعالیت می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به گذشته علمی خود برگردیم، ما یک نهاد مردمی به عنوان هیات در مسجد که محل تربیت بود، داشتیم. بنابراین هیات‌های مذهبی یک ریشه تاریخی عمیق در فرهنگ ایران اسلامی دارند. پس اگر دانشگاه ما قرار است در امتداد گذشته ما باشد، اولی‌تر از هر کانون و انجمن مفهومی به نام هیات‌های مذهبی است. هیات مفهومی در متن فرهنگ ماست و این مفهوم به معنای غیرتشکیلاتی عمل کردن که برخی برای تخریب کارکرد هیات‌ها از آن استفاده می‌کنند، نیست، بلکه کسانی که با تاریخ هیات‌های مذهبی در کشور ما آشنا هستند، می‌دانند که مفاهیم تشکیلاتی در هیات بسیار جدی است. به عنوان مثال اگر ناظم یک هیات شروع به سینه‌زنی نکند، جمعیت چندصدنفره سینه‌زنی را آغاز نخواهد کرد و این نشان می‌دهد که در هیات‌های مذهبی یک رفتار تشکیلاتی جدی برقرار است.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی افزود: در پاسخ به کسانی که می‌گویند وجود هیات در دانشگاه چه ارتباطی دارد، باید گفت مگر می‌شود در کانون تربیت، تربیت اخلاقی و اعتقادی در کنار تربیت علمی نباشد؟ بنابرین هیات یکی از کانون‌های مهم تربیت اخلاقی و اعتقادی است. اگر واحدهای دانشگاهی ما هیات‌های مذهبی فعال نداشته باشند، یعنی بخش مهمی از فعالیت‌های مربوط به تعلیم و تربیت در آن واحد تعطیل است.
دکتر طهرانچی تصریح کرد: در پاسخ به ادعای دیگری که می‌گوید هیات چه ویژگی‌ها و ثمراتی برای دانشجویان دارد، باید گفت کلاس‌های درس اخلاق مرحوم آقا مجتبی تهرانی در قالب هیات برگزار می‌شد و ایشان ۲۰ سال منظم با یک برنامه حساب‌شده، اخلاق علمی را در جلسات هیات ارائه می‌داد، اما در انتهای دهه‌های محرم، فاطمیه یا مراسم‌های ماه مبارک رمضان، این نکته را یادآور می‌شد که من مطالب علمی اخلاق را گفتم، اما آنچه شما را به یک میانبر رهنمون می‌کند، توسل به اهل بیت (ع) است و همواره توسل ائمه را به عنوان راه اول و اساسی در درس اخلاق توصیه می‌کرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در کنار همه راه‌حل‌های تربیتی، یک راه‌حل اساسی وجود دارد که جوان ما باید در مکتب اهل بیت (ع) و روضه ائمه تربیت شود، تأکید کرد: هر دانشجویی که از مجالس روضه و هیات فاصله گرفت، اثرات منفی آن را سال‌ها بعد مشاهده کردیم. اشک بر امام حسین (ع) سرمایه همه ما و راه حیاتی است که در همه سنین به‌ویژه در جوانی به آن نیاز داریم.
وی با اشاره به برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی برای تقویت فعالیت هیات‌های مذهبی، گفت: امسال برای اولین بار در بودجه دانشگاه آزاد اسلامی سرانه هیات‌ها، کانون‌ها و انجمن‌ها را تعیین کردیم تا بوروکراسی‌های موجود در این مسیر را حذف کرده و بتوانیم فعالیت دانشجویان را تسهیل کنیم.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خطاب به دانشجویان گفت: هیاتی بودن امتحان‌های خود را دارد و ما باید هوشیار باشیم و بدانیم آنجا که پاداش بزرگتر است، امتحان هم سخت‌تر است و خداوند از کسانی که ادعای ایمان دارند، امتحانات سخت‌تری می‌گیرد؛ بنابراین باید برای داشتن نقش سازندگی در هیات، مراقبه، مشارطه و محاسبه داشته باشیم و زمانی که در هیات پرچمدار شدیم، پرچمداری را از علمدار کربلا که دست داد اما مشک نداد، بیاموزیم.
وی تأکید کرد: هیات‌های مذهبی دانشجویی، کانون مهم تعلیم و تربیت هستند و این هیات‌ها برای ما یک اجتماع مهم شناخته‌شده در دانشگاه آزاد اسلامی محسوب می‌شود و حضور من در این مراسم نیز این پیام را برای بدنه مدیریتی واحدهای دانشگاهی دارد که باید هیات‌ها را به عنوان یک کانون مهم تعلیم و تربیت به رسمیت بشناسند.
بر اساس اعلام دانشگاه آزاد، در پایان این مراسم که در مسجد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن برگزار شد، تعدادی از دانشجویان به بیان نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود پرداختند.