به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی صبح امروز در هفدهمین جلسه شورای دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تدوین سند تحول و تعالی دانشگاه در قالب برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی، گفت: خداوند در سوره ملک می‌فرماید “ما ابزار کسب علم را به انسان داده‌ایم” و این آیات دارای مقدمه و مؤخره است. اگر انسان چارچوب اخلاقی را در نظر نگیرد و نظام تربیتی صحیح نباشد، به سعادت نمی‌رسد، بنابراین در اسلام یک نظام فراگیر در کسب و توسعه علم به وجود آمده است.
وی با بیان اینکه دانشگاه محیط یک‌سویه علم نیست، بلکه محیط آموزش و پرورش است، تصریح کرد: دانشگاه محیطی برای فراگیری، نظریه‌پردازی و پژوهش خلاقانه است که منجر به تولید، ترویج و بهره‌گیری از علم می‌شود و در آن «دانشِ آموخته»، «تأثیر در منافع اجتماعی- اقتصادی»، «فناوری‌ها» و «برون‌دادهای علمی» با نگاه فرهنگی است.
دکتر طهرانچی با اشاره به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در مورد دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: مقام معظم رهبری در سال ۱۳۷۳ در دیدار با رئیس وقت و معاونان دانشگاه آزاد اسلامی و رؤسای واحدهای سراسر کشور تأکید فرمودند که «با انتخاب اساتید قوی و مؤمن باید محیط‌های دانشگاه آزاد اسلامی به محیطی کاملا تحقیقی تبدیل شود تا به تدریج با ارتقای کیفیت علمی این دانشگاه، بتوان آن را تا سطح بهترین و معتبرترین دانشگاههای جهان پیش برد.» این همان مسیری است که رهبر معظم انقلاب برای دانشگاه آزاد اسلامی تبیین کرده‌اند و برای ما حجت است. بنابراین برنامه ما این است که دانشگاه آزاد اسلامی در زمره بهترین‌های جهان قرار داشته باشد. این هدف عجیب و دور از دسترس نیست، چرا که اکنون نیز دانشگاه آزاد اسلامی براساس نظام رتبه‌بندی شانگهای ۲۰۲۱ رده ۴۳ جهان را در اختیار دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: تربیت فرهنگی، اخلاقی و هویتی سه رکن مهم دانشگاه است. این سه رکن در تحول مستمر که در بیانات مقام معظم رهبری نیز مورد تأکید قرار گرفته، تأثیر دارد. از این رو، در تدوین سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی که در قالب برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی و به منظور تحقق سند دانشگاه اسلامی و سایر اسناد بالادستی در حوزه علم و فناوری تهیه و تدوین شد، این ارکان مدنظر است.
وی با بیان اینکه اجرای هر سند بالادستی، راهکارهایی با الزامات خاص خود دارد، گفت: اجرایی کردن هر سند و برنامه‌ای، نیازمند بسترسازی و فرهنگ‌سازی است. دانشجویان، کارکنان، اعضای هیأت علمی و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی، کنشگران عرصه تحول هستند که رفتار مدیران که به نوع نگاه آنها در برخورد با تحولات باز می‌گردد، در این بین از اهمیت بسیاری برخوردار است. از این رو، می‌توان واکنش مدیران به تحولات را در سه گروه تحول‌گریز، تحول‌خواه و تحول‌آفرین دسته‌بندی کرد که ما به دنبال استفاده از مدیرانی تحول‌آفرین هستیم که تحولات در دانشگاه را مانند زلزله ندانند و در مواجهه با تغییرات، خصلت مقاومتی یا ذخیره‌کنندگی نداشته باشند.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «تحول» امری است که همه ما باید به آن پایبند باشیم و زمانی که صحبت از تحول در دانشگاه آزاد اسلامی مطرح می‌شود، مدیران تحول‌آفرین رکن اصلی آن هستند.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه در تدوین سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی، دانش و بینش و کنش و پشتوانه فکری داده‌مبنا مورد توجه قرار گرفته است، گفت: هر سند باید براساس دانش، با نگاه بینشی و پشتوانه داده‌های فکری، منجر به کنش شود. تحول، پشتوانه فکری می‌خواهد، اما برخی به دنبال آن هستند که دانشگاهی تماماً غربی درست کنند و تابع مدرنتیه باشند. اینجاست که اهمیت نگاه بینشی مشخص می‌شود.
وی تصریح کرد: «چیستی و چرایی دانشگاه در نیمه دوم قرن بیستم در مغرب زمین»، «سرگذشت دانشگاه در ایران»، «تحول‌آفرینی در دانشگاه وارداتی و گذار تحولی به دانشگاه اسلامی در اندیشه رهبری»، « از تحول‌خواهی تا تحول‌آفرینی»، «توصیف دانشگاه اسلامی»، «همگرایی در سیاست‌گذاری علم و فناوری و برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاهی»، «از سند دانشگاه اسلامی تا سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی» و «چارچوب محتوایی و شکلی سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی» و… به عنوان پشتوانه فکری داده‌مبنا در تدوین برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی دانشگاه آزاد اسلامی مورد توجه است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه دانشگاه در غرب به سه دوره کلاسیک، اجتماعی و نوین تقسیم می‌شود، گفت: دوره دانشگاه کلاسیک از سال ۱۷۸۰ آغاز شد و تا ۱۹۳۰ ادامه داشت. دانشگاه اجتماعی به دنبال شروع جنگ سرد در جهان از سال ۱۹۳۰ شکل گرفت و تا ۱۹۸۹ حیات داشت. پس از آن، شاهد شکل‌گیری دانشگاه نوین بودیم. این تحولات نشان می‌دهد که غرب در حال طی کردن مسیری حساب شده در حوزه علم و فناوری است.
دکتر طهرانچی ادامه داد: نگاه غرب به علم، نگاهی اومانیستی (انسان‌گرایانه) است و نگاه الهی به دانش ندارد. بنابراین باید به این نکته توجه داشته باشیم که دانشگاههای ما باید اسلامی باشد و طوری برنامه ریزی کنیم که براساس یک سیاق مشخص جلو برویم.
وی شبکه‌های مجازی، ظهور فرادیسیپلین‌ها، مجازی شدن امور و آموزش‌ها و نگاه نو به دانشگاه را از جمله تحولات اخیر عنوان کرد و افزود: واقعیت این است که کرونا جهانی‌سازی را که سه دهه از آغاز آن می‌گذرد، تسریع کرد. در دوران پساکرونا، دانشگاه دیگر تنها کنشگر عرصه آموزش نیست، چرا که رقبای جدی به وجود آمده که در این عرصه، دانشگاه‌ها تنها رکن آموزش نیستند. در واقع در عرصه مجازی شدن دانشگاه‌ها، فاصله اجتماعی و مجازی شدن ارتباطات، نمی‌توان بدون برنامه تحولی وارد شد.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در مقابله با تحولات اجتماعی و فناورانه جهان سه نگاه وجود دارد، گفت: در برابر تحولات، گروهی معتقد به توقف، گروهی اهل وادادگی و گروهی دیگر اهل مواجهه فعال هستند. نگاه ما نیز مبتنی بر رویکرد مواجهه فعال با تحولات است؛ همانطور که مقام معظم رهبری اخیراً فرمودند که «شما امروز در فضای مجازی می‌توانید افکار درست و صحیح را منتشر کنید و به مسائل پاسخ دهید و می‌توانید به معنای واقعی کلمه جهاد کنید.»
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: پیش از همه‌گیری کرونا، دانشگاه تنها نهاد تربیت اجتماعی بود، اما با شیوع کرونا، نهادهای اجتماعی مجازی در کنار دانشگاه ها تبدیل به نهادی تربیتی و آموزشی شدند. بنابراین در این فضای جدید و ناشناخته، باید برنامه ای جدی داشت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به تهیه و تدوین سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: بیش از یک سال برای تنظیم و تدوین برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی دانشگاه آزاد اسلامی کار کارشناسی صورت گرفته است. در تدوین این برنامه، سند دانشگاه اسلامی ملاک عمل قرار گرفت و رهنمودهای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، سیاست‌های کلی نظام در بخش علم و فناوری(ابلاغی مقام معظم رهبری)، نقشه جامع علمی کشور، سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور، از مهمترین الزامات و اسناد فرادستی است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به تشریح پنج چرخش تحول‌آفرین پیش‌بینی شده در برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و افزود: در این برنامه، «چرخش تحول‌آفرین از آموزش حافظه‌محور به یادگیری تعالی‌بخش عمیق، کاربردی، فایده‌محور، بسترساز اشتغال دانش بنیان و افزاینده اقبال اجتماعی در کنار ارتقای شاخص کارآمادگی و مهارت‌های مورد نیاز»، «چرخش تحول‌آفرین از اقتصاد شهریه‌محور به پایداری اقتصادی مبتنی بر درآمدزایی از جریان یادگیری تحول‌آفرین و پژوهش و نوآوری کارآمد»، «چرخش تحول‌آفرین از ناکارآمدی فرهنگی و تربیتی به اجتماع تربیتی، فرهنگی و هویتی ارزش‌مدار»، «چرخش تحول‌آفرین از عرضه‌محوری مقاله‌گرا و غیرهدفمند در پژوهش و تولید دانش و فناوری به تقاضامحوری و پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی تربیتی محلی و ملی» و «چرخش تحول‌آفرین از رشد کمی، فیزیکی و غیرهدفمند واحدهای دانشگاهی به توسعه کیفی همراه با بازمعماری واحدها مبتنی بر توجه به بُعد مجازی» پیش بینی شده است.
دکتر طهرانچی با تأکید بر اینکه فردای ایران اسلامی در گرو اقدام امروز ماست و به همین دلیل باید این برنامه را جدی گرفت، گفت: اراده‌ای جز اصلاح و پیشرفت و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی نداریم و با همه توان در این مسیر حرکت خواهیم کرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: رونمایی برنامه پنج ساله راهبردی عملیاتی که مصادف با سالروز آغاز امامت حضرت ولیعصر (عج) است را به فال نیک می‌گیریم و با دستاویزی به مودت فی القربی، برای جهانی سازی مهدویت تلاش خواهیم کرد.
