به گزارش خبرنگار مهر، نشست «حکمرانی مطلوب نظام آموزش عالی» از سلسله‌ن شست‌های «سومین کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی» با عنوان فرعی «گذار به نسل جدید حکمرانی» به همت پژوهشکده سیاست‌گذاری علم و فناوری شریف و با همکاری حامیان مختلف پنج‌شنبه، ۲۶ دی‌ماه، با سخنرانی محمدمهدی طهرانچی، غلامرضا ذاکر صالحی، ابراهیم سوزنچی کاشانی، ابوالقاسم مهدوی، یعقوب انتظاری و محمدمهدی نایبی برگزار شد.
دکتر طهرانچی: آموزش عالی، اقتصاد و معضل وارداتچی‌ها!
محمدمهدی طهرانچی، استاد فیزیک دانشگاه شهید بهشتی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، درباره «اصول بهینه حکمرانی نظام آموزش عالی» سخنرانی کرد.
وی گفت: اعداد، بیانگر مسئله نیستند و مسئله ما در حکمرانی آموزش عالی این است که ۸۰ سال پیش ساختاری را بدون پیش‌فرض‌ها و کارکردهای آن وارد کرده‌ایم و به ماهیت و روح حاکم بر آن بی‌توجه بوده‌ایم. «حکمرانی» شامل:
– چیستی (ساحت‌ها، لایه‌ها، مولفه‌ها، ابعاد، رابطه‌ها، کنشگران)؛
– مبانی (پارادایم، مکاتب، رویکرد، نظریه‌ها، روش‌شناسی، اهداف، گزاره‌ها)؛ و
– چگونگی (سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی‌ها، قالب‌ها، ابزار، فناوری‌ها، نظام‌ها، مدیریت‌ها، قوانین) است؛ که ما با این کپی کردن‌ها صرفاً به چگونگی‌ها وارد شده‌ایم. باید توجه کنیم که دستاوردها صرفاً در تکنولوژی نیست و آثار و پیامدهایی در حیطه‌های محیط‌زیست، سلامت، دفاع و امنیت، فرهنگ، اقتصاد و غیره دارد.
وی آموزش عالی در قرن ۲۰ را اثر متقابل «علم و فرهنگ (همراه با هم)» بر سه حوزه «اقتصادی»، «فناوری» و «اجتماعی» دانست و تصریح کرد: در قرن ۲۱ این سه حوزه در هم ادغام شده‌اند. در ایران اما هر سه حوزه با مشکلاتی مواجه است مثلاً:
– در حوزه اقتصادی با نفت و سلطه وارداتچی‌ها مواجیهم؛
– در حوزه اجتماعی رویکردی انفعالی پیشه کرده‌ایم؛ و
– تنها در حوزه فناوری است که به پیشرفت‌هایی رسیده‌ایم.
ضمن اینکه از «علم و فرهنگ»، «فرهنگ» را وانهاده‌ایم و تنها «علم» را مورد توجه قرار داده‌ایم.
طهرانچی، از علل این آسیب ساختاری همچنین به اهمیت بحث‌های زبانی نیز اشاره کرد و توضیح داد: به طور مثال ترجمه Education به «آموزش»، یکی از اشتباهات زبانی ما در برخورد با واردات آموزش عالی بوده است. در حالی که این مفهوم، مفاهیمی چون «تربیت» و «پرورش» را نیز در خود دارد.
