به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، نشست گرامیداشت روز جهانی مالکیت فکری و نخستین آئین تجلیل از مخترعان و طراحان صنعتی جوان امروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برگزار شد.

دکتر طهرانچی در این مراسم از دید غیرحقوقی و نگاه سیاستگذاری علمی و فناوری به مسأله مالکیت فکری و معنوی و لزوم صیرورت در مفاهیم آن در کشور پرداخت و گفت: واقعیت این است در سالی که از سوی مقام معظم رهبری به سال «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری شده، موضوع اصلی و بسیار مهم، شناخت دقیق مبحث مالکیت فکری و معنوی است.

وی با بیان اینکه قانون مالکیت فکری به سال ۱۳۱۰ و قبل از پایه گذاری دانشگاه در کشور مربوط می شود، افزود: دانشگاه، دانش، فناوری و نوآوری مفاهیمی هستند که می توانند به مفهوم اختراع و مالکیت فکری جلوه های مختلفی بدهند. در بازه زمانی ۱۲۹۰ تا ۱۳۲۰ مؤسسات تمدنی غرب به کشور ورود پیدا کردند و در همان مقطع نیز مفهوم مالکیت فکری و معنوی وارد کشور شد. نگاهی که در آن مقطع بود، حفظ پاسداشت حقوق فرد نسبت به ابتکار است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: در سیر تاریخ، با پیاده شدن مفهوم دانش و دانشگاه در کشور، تحولاتی داشتیم. دانشگاه صیرورت داشت و اساساً مفهوم اختراع در خود غرب نیز صیرورت داشت.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه بزرگترین اختراع انقلاب صنعتی، اختراع «روش اختراع» بود، گفت: بعد از انقلاب صنعتی با مفهومی اختراعی روبه رو می شویم که روشمند است. در مفهوم فناوری چیزی غیر از Science و علم نهفته است و غرب به مفهوم جدیدی رسید که متفاوت از علم و Science بود.

وی با تأکید بر اینکه به دنبال مفهومی هستیم که می خواهد محصول فناورانه را ثبت کند، خاطرنشان کرد: محصول دانش، مقاله و کتاب است. وقتی وارد مفهوم فناوری می شویم، اثر فرد را برای جامعه می خواهیم حفظ کنیم. اگر به مفاهیم اختراع که در طول یک صد سال گذشته با اتفاقاتی که در نظام علم و فناوری کشور افتاده است، صیرورت ندهیم، آن اختراع نمی تواند حافظ تولید دانش بنیان باشد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: باید از مفهوم ابتکار به مفهوم نوآوری گذار انجام دهیم و از نگاه فردی به نگاه سازمانی پیش برویم. بقای شرکت ها به ویژه شرکت های چند ملیتی به میزان اختراعات آنهاست. به عنوان مثال شرکت سامسونگ روزانه ۲۰ اختراع ثبت می کند، اگر زمانی فرا می رسد که میزان اختراعاتش کاهش یابد، قطعاً رقبا از او پیشی می گیرند. باید اقتصاد دانش بنیان رونق بگیرد و از نگاه فردی فاصله بگیریم و به سمت نگاه سازمانی حرکت کنیم، چرا که در ابتکارات فردی ثروت و ارزشی نهفته نیست. همچنین موضوعات پیچیده شده و به پشتوانه های بزرگ احتیاج دارد.

هدف از ثبت اختراع، شکل گیری فن بازار و ایجاد جریان زنده و پویا دانش بنیان در کشور است

دکتر طهرانچی بر حرکت از نگاه ایستا محور به نگاه متحرک محور تأکید کرد و افزود: هدف از ثبت اختراع، شکل گیری فن بازار و ایجاد جریان زنده و پویا دانش بنیان در کشور است. اختراع برای تفاخر و زینت نیست، بلکه برای ایجاد جریان پویا و زنده است. در حال حاضر افتخار دانشگاه های کشور به تعداد پتنت های خود، نگاه ایستایی است و نگاه مولد و ارزش آفرین نیست. باید پتنت ها را از استعداد بنیان به دانش بنیان سوق دهیم.

وی گفت: اختراع در مفهوم جدید باید روشمند باشد و قابلیت خرید و فروش داشته باشد. همچنین باید از ابتکار پایه به فناوری پایه، گذر کند. باید نگاهمان را از حقوق فردی به حقوق ملی و جامع و از محصول نگری صرف به فرایند نگری تغییر دهیم. اختراع باید روشمند، دانش پایه، قابل مستندسازی و تکرار پذیر و در حقیقت منبعث از روش علمی باشد. فرد مخترع باید بتواند اختراع خود را منتقل کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه مالکیت فکری یک موضوع چند وجهی است و صرفاً یک موضوع حقوقی نیست، اظهار داشت: مالکیت فکری شامل حقوق فردی، عمومی و فناوری می شود. نکته بسیار مهم این است که به یک صیرورت در مفاهیم برای درک دنیای پیرامون و تحولات ناشی از اتفاقات اجتماعی، اقتصادی و فناورانه نیازمندیم. اگر به مفهوم اختراع همانند صد ساله گذشته بنگریم به هیچ عنوان نمی توانیم مطالبه مقام معظم رهبری را در «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» پشتوانه سازی کنیم.

وی با طرح سؤالی مبنی بر اینکه چرا تولید دانش بنیان یک مفهوم جدید است؟ گفت: در گذشته ۸۵ درصد تولیدات شرکت ها شامل منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی و ۱۰ تا ۱۵ درصد آن را دانش تشکیل می داد، در حالی که امروز بیش از ۸۵ درصد تولیدات دانش بنیان را دانش تشکیل می شود و ۱۵ درصد آن شامل منابع انسانی، منابع مالی و تجهیزات است. این مفهوم یک تحول و جدیت و عزم بسیار جدی را در حفظ مالکیت فکری و معنوی می طلبد.